Ortalık kızışmış durumda! Öğretmenler çocuk psikologlarına kızgın, çocuk psikologları da öğretmenlere, anne ve babalara! Peki nedir bu ödüle bu kadar karşı çıkışın sebebi acaba merak edeniniz var mı?

Ödülsüz Bir Eğitim Mümkün mü?

Ödül nedir? Girdiğin bir işi başarı ile tamamladığında aldığın karşılıktır. Bu iş kendi isteğin ile girdiğin bir iş olmalıdır ki ödülün anlamı olsun. Ödül yapman gereken durumlara karşılık verilen bir şey olursa sorumluluk bilinci oturmaz olur ve zamanla yaptığın her iş için bir karşılık bekler hale gelirsin. Bu zamanında insan davranışlarını araştıran ünlü koşullu şartlandırma deneyinin sahibi Pavlov’un deneyinden gelir. Pavlov köpeğe zili çalıp sonrasında et vererek besler. Zili duyan köpek hemen koşarak gelir ve etini yer. Zamanla köpek zil sesine öylesi koşullanır ki daha koşmadan yiyeceği ete tepki olarak salya akıtmaya başlar. Ama daha eti görmeden, koklamadan… Bu demektir ki insanlar herhangi bir davranışa koşullandırılabilir. Bu iyi bir örnek gibi gözükse de çok da çabuk unutulabilir bir davranış biçimidir. 3 kez zili çaldığında eti vermezsen köpeğin koşullandığı davranış söner ve salya akıtmamaya hatta yerinden bile kalkmamaya başlar. Demem o ki ödülle yapılan davranışlar her seferinde kazanca yönelik olacak iken, sebebi bilinmeden olunca çok da çabuk unutulabilir. Bizim tam olarak istediğimiz sürekli çocuklarımıza zil çalmak mı? İşte ödül tam olarak budur. Ödülü çalalım çocuğumuz gelsin yapsın, sonra sürekli şikayet eden veliler “ ben başında durmazsam asla ödevini yapmıyor”. Yapmaz tabi!

 

Yapmamız gereken çocuğun iç motivasyonunu açığa çıkarmaktır. Bu da çocuğu tanımak ve doğru yönlendirmek ile olur. Sizin dışardan verdiğiniz her motivasyon kaynağı benzini bitmiş bir arabayı itmek gibidir ki bir yere kadar dayanabilirsiniz! Bugün başarılı olarak gördüğümüz bir çok insanın en büyük avantajı istedikleri bir şeye ulaşma azimleridir. İçten gelen ve birileri için değil önce kendileri için yapma istekleridir. Bir çok büyük şirketin bir ürünü satmak için işe aldıkları en önemli kişilerin başında motive edici kişiler gelir. Motivasyon eğitimleri ve teknikleri şimdilerde ödül ve ceza ile işlerken gelecekte de isteği kalmamış insanlara yaşama amacını hatırlatma çabası ile olacaktır. Bu yüzden amacımız sadece bugünü değil, gelecek nesilin iç motivasyonunu sağlamış liderlerini yetiştirmek olmalıdır. İnsanoğlu duyguları ile ayakta kalan ve başarıya ulaşmış canlılardır. Önemli olan tek aşama o duyguları doğru yönetmekte ve bu da çocuklukta doğru duyguları tanımaktan geçer. Ödül ve ceza sistemi merhameti, sevgiyi, saygıyı zedeler!

Çocuk Eğitiminde Ödülsüz 5 Adım

Ödülsüz bir sistem mümkündür! Bu da çocuğunuzun sorumluluklarını bildirmek ve bu Dünya da istediği her şey için biraz çaba sarf etmenin güzelliklerini ona göstermek ile olacaktır. Peki nasıl?

 

  1. Bu evde odasını toplamak onun görevi siz ona yardımcı olabilirsiniz. Bunu cümleleriniz ile söyleyin. “Hep ben topluyorum da bla bla blaaa” diye bağırıp kendinizi ve otoritenizi yormak yerine, “odanı toplamana yardımcı olabilirim birlikte yapalım mı” deyin. Bu bir sorumluluk bilinci oluşturma hareketidir ki değişik cümleler ile bu hareketini övüp onaylayıcı davranışlarınız olursa zamanla alışkanlığını oluşturduğunu görürsünüz. Bir kere de olmayacak elbet ama her seferinde ödül vermek zorunda kalacağınız bir hareket de olmayacak!
  2. Yemek ile ilgili ödülü asla kullanmayın! İlerleyen süreçlerde bağımlı bir çocuk olabileceği gibi yemeği de koşula bağlayacaktır. Yemek onun yaşamı ve sağlığı için gereklidir. Açıklayın!
  3. Ödül değil hediyeleşin. Bir şeye bağlamadan istediğiniz anda sınırlar koyarak (örneğin ayda 1 ) hediye alarak mutlu edin ve onun sevinci ile mutlu olun!
  4. Para biriktirerek istediği bir oyuncağı almasını sağlayın. Ona her gün küçük paralar verin ve bir kumbarada biriktirdiği paralar ile gidip oyuncağı kendisinin almasını sağlayın.
  5. Kullanmadığınız oyuncakları başka arkadaşları ile paylaşın. Mümkünse kendinden küçük ve oyuncağına sevinecek bir çocuk olursa hem paylaşmayı hem de bu sorumluluğu öğrenecektir. Çocuğun fıtratında olan merhametini bu sayede canlı tutmuş olursunuz.