Çevredeki herşel bir uyarandır. Biz yetişkinlerin alıştığı, artık görmediği uyaranlar çocuklar için oldukça karmaşık ve fazla gelebilmektedir. Çouklar bir yere girdiklerinde etrafa nasıl baktıklarını ve uzun zaman her nesneye temas ederek keşif yaptıklarını farketmişsinizdir. İşte bu yeni nesne tanımlamalarında çocuk dokunarak, koklayarak vb. Duyular ile aldığı bilgileri işlemede ve tepki vermede duyu bütünlemesi devreye girer. Peki nedir duyuların bütünlenmesi?
Duyu Bütünleme ve Otizm
Duyusal bütünleme teorisi Jean Ayres tarafından 1970 ‘ li yıllarda geliştirmiştir. Bu teorinin amacı insan vücudunun bazı bölgelerini uyararak, duyuların birbirleri ile uyumlu bir şekilde çalışmalarını sağlamaktır. Çevreden ve vücuttan alınan duygusal bilgilerin anlamlandırmayı, yorumlamayı ve organizasyonunu kapsar. Bu bütünleme nörolojik bir durumdur, merkezi sinir sisteminde gerçekleşir. Doğumdan önce, doğum sırasında ve doğumdan kısa bir süre sonra meydana gelebilir. Duyuların bütünlenmesi ile beden algısı, uygun uyaranların seçimi, çevreye uygun hareket etme becerileri gelişir. Duyusal bütünleme mekanizması yaşam boyu devam eder, gelişimi süreklidir. Normal çocuklarda duyu sistemi eksiksiz bir şekilde çalışır. Örneğin çocuğa “seni seviyorum “ dediğinizde çocuk size karşılık verir ve duyusal anlamda da coşku hisseder. Ya da adıyla seslendiğinizde size döner ve cevap verir. Bunların hepsini yapan sistem alınan duyuların doğru şekilde bütünlenmesi ile gerçekleşir.
Duyu Bütünleme Neyi Sağlar?
Duyu bütünlemenin eksiksiz çalışması bize odaklanma ve dikkati sağlar. Bu sayede kendine saygı duyulur ve kendi kişiliğini ve yeteneklerini düzenleyerek yansıtmayı sağlar. Bu da kontrollü olmayı getirir. Soyut düşünme ve akıl yürütme kapasitesinin oluşmasını, gelişmesini sağlayarak akedemik gelişimi oluşturur. Vücut ve beyin ortak hareket edebilir hale gelir. Otizmli bireylerde öğrenme, iletişim, yaşamsal aktiviteleri yürütme, doğru tepkiler oluşturma, soyut düşünme vb. bir çok işlevsel beceriyi oluşturmada yaşadığı zorluklarda en büyük etken, duyu-motor-algı işlemlemesinin yeterince işlevini yerine getirememesidir.
Duyu bütünlüğünün doğru şekilde olmaması sonucunda çocuklarda, hiperaktivite, dikkat bozuklukları, davranışsal problemler, sosyal problemler, psikolojik problemler, konuşma problemleri, motor becerilerin koordinasyonunda sorunlar ve okulda öğrenme güçlükleri olarak ortaya çıkabilir.
DUYU BÜTÜNLEME TERAPİSİ NEDİR?
Duyu Bütünlüğü Tedavisi, hareketin planlanması ve duyu bilgilerinin bütünleştirilmesine odaklanır. Bu tedavide organize etme, planlama, fiziksel çevre ile adaptif ilişki kurma gibi problemler ve istemli hareketlerin yapılmasındaki bozukluklar düzeltilmeye çalışılır. Benzer problemlerin olduğu otistik çocuklarda da “Duyu Bütünlüğü Tedavisi” kullanılır.
Çocuğunuzun size farklı gelen ancak hayatına engel olan hareketleri varsa bu her zaman zeka ile ilgili olmayabilir. Farklılıkları gördüğünüzde mutlaka araştırın ve uzmana danışın.